ถ้าคุณเห็นชุดอิฐตัวเล็ก ๆ ลายไม้ไผ่ วงกลม และตัวอักษรจีนเรียงเต็มโต๊ะ เสียง “ป้ง!” ดังเมื่อมีคนประกาศจั่วชนะ แล้วสงสัยว่า ไพ่นกกระจอกคืออะไร ทำไมถึงฮิตทั้งเอเชียและกำลังบูมบนโลกออนไลน์—บทความนี้จะพาคุณทำความรู้จักตั้งแต่ศูนย์จน “จับหลัก” ได้ในครั้งเดียว อ่านเพลินเหมือนได้นั่งล้อมวงจริง ๆ พร้อมทริกอ่านง่าย เล่นเป็นเร็ว และศัพท์สำคัญที่มือใหม่ควรรู้ เพื่อให้คุณพร้อมก้าวสู่ตาแรกแบบไม่เขินมือพี่ ๆ รอบโต๊ะ
ถ้าชอบอ่านคู่มือเกมดี ๆ และอยากอัปเดตเทรนด์เกม/กีฬาใหม่ ๆ บนเว็บเดียว แวะที่ ufabet แทงบอลสเต็ป ค่าน้ำสูง ไว้ในบุ๊กมาร์ก—อ่านบนคอมฯ หรือมือถือก็ลื่นไหล
เกมชุด–จับคู่–ชิงจังหวะ ที่ “อ่านเกม” สำคัญพอ ๆ กับ “ดวง”
ไพ่นกกระจอก (Mahjong) เป็นเกมโต๊ะคลาสสิกจากจีน เล่น 4 คนเป็นหลัก (บางเวอร์ชัน 3 คน) ใช้ “ไพ่” ที่จริงคือแท่งไทล์ (Tiles) 136–144 ตัว ขึ้นกับกติกา จุดหมายคือจัดมือให้ได้ 4 ชุด + 1 คู่ (ที่เรียกว่า “ต๋อง/เฉิง/กง + คู่ตา”) แล้วชนะด้วยการจั่วเองหรือเก็บทิ้งของคนอื่น ความสนุกอยู่ที่การ อ่านทิศทาง (คนไหนรุก/รับ), จำทิ้งจำจั่ว (จำว่าใครทิ้งอะไรไปแล้ว), และ คุมความเสี่ยง (จะเปิดชุดดีไหม หรือเก็บเงียบรอจังหวะชนะ)
ชุดอุปกรณ์ไพ่นกกระจอก: อะไรเป็นอะไรในกล่องเดียว
- ชุดไทล์หลัก 3 ชนิด (Suits)
- เหรียญ/จุด (Pin/Dots): 1–9 วงกลม
- ไม้ไผ่ (Sou/Bams): 1–9 ไม้ไผ่ (หมายเหตุ: 1 ไม้ไผ่ มักเป็นรูปนกกระจอก)
- อักษร/หมื่น (Man/Characters): 1–9 ตัวอักษรจีน
👉 แต่ละหมายเลขมี 4 ตัว รวมแล้ว 9×3×4 = 108 ตัว
- ไทล์ตัวอักษรพิเศษ (Honors)
- ทิศ (Winds): ตะวันออก (東) ใต้ (南) ตะวันตก (西) เหนือ (北) อย่างละ 4
- มังกร (Dragons): แดง (中) เขียว (發) ขาว (白) อย่างละ 4
- ดอกไม้/ฤดูกาล (Flowers/Seasons): แล้วแต่กติกาจะใช้
- ลูกเต๋า, ตัวชี้ลม, แท่งเรียงกำแพง: อุปกรณ์เสริมสำหรับจัดโต๊ะ
จำง่าย: “เลข 1–9 มีสามตระกูล, ลม 4, มังกร 3, หากมีกุหลาบ/ฤดูกาลให้ถือเป็นโบนัส”
โครงสร้างมือ (Hand Structure): สูตรทอง “สี่ชุดหนึ่งคู่”
มือชนะพื้นฐานประกอบด้วย
- ชุด (Meld) 4 ชุด
- ตอง/ผ่อง (Pong/刻): ไทล์เหมือนกัน 3 ตัว
- เฉิง/ชี้ (Chow/順): เลขเรียงในตระกูลเดียวกัน 3 ตัว (ใช้กับ Suits เท่านั้น ไม่ใช้กับลม/มังกร)
- กง (Kong/槓): เหมือนกัน 4 ตัว (นับเป็นชุดหนึ่ง แต่มีรายละเอียดการจั่วโบนัส)
- คู่ตา (Pair/雀頭): ไทล์เหมือนกัน 2 ตัว
เมื่อถือครบโครงสร้างนี้และเข้าเงื่อนไขคะแนนตามกติกา ก็ ประกาศชนะ ได้
เล่นยังไง: จาก “กำแพง” ถึง “ประกาศชนะ”
- นั่งประจำลม: ตะวันออก–ใต้–ตะวันตก–เหนือ (วนตามเข็มนาฬิกา)
- ทอยเต๋า–สร้างกำแพง: เรียงไทล์เป็นกำแพงสี่ด้าน, เปิดประตูจากผลทอย
- แจกไทล์: โดยมากได้คนละ 13 ตัว (ลมตะวันออกได้ 14)
- จั่ว–ทิ้ง สลับกันไป: ผู้เล่นจั่ว 1 ใบ → เลือกทิ้ง 1 ใบ ให้เหลือ 13 ใบทุกเทิร์น (คนตะวันออกเริ่มด้วย 14 ใบ ทิ้งลงมาเป็น 13)
- เรียกชุด (Call Melds)
- Pon (ตอง): ถ้ามีคนทิ้งไทล์ที่คุณมีอีก 2 ใบเหมือนกัน คุณร้อง “ป้ง/ป๋อง” เพื่อดึงขึ้นมาตั้งเป็นตองได้
- Chi (เฉิง): เรียงเลข 3 ตัว ใช้สิทธิ์เรียกได้เฉพาะ “คนซ้าย” ทิ้งมา
- Kan (กง): ถ้ามีครบ 4 ใบ (จากจั่ว/ดึง) ให้ประกาศกง มีรายละเอียดเรื่องดึงไทล์จากกำแพงตาย (Dead Wall)
- ประกาศชนะ (Ron/Tsumo)
- Ron: เก็บจากไทล์ที่คนอื่น “ทิ้ง” แล้วคุณครบมือ
- Tsumo: จั่วเองจากกำแพงแล้วครบมือ
โน้ตสำหรับมือใหม่: เปิดชุด (Call) ช่วยให้จบมือไวขึ้น แต่จะ ลดโอกาสทำคะแนนสูง ในหลายกติกา โดยเฉพาะสาย Riichi (ญี่ปุ่น) ที่เน้นมือปิดเพื่อยาคุ/แฟนที่ปลดล็อกเฉพาะมือปิด
เวอร์ชันยอดนิยม: เล่นที่ไหน กติกาอย่างไร
- Chinese/HK Old Style: โครงสร้างเรียบง่าย เน้นตอง/เฉิง กติกาคะแนนชัด
- Riichi (ญี่ปุ่น): ฮิตสุดในสายแข่งขันสมัยใหม่ มี Riichi, Dora, Ippatsu ระบบนับแต้มละเอียด ลุ้นสูง
- Taiwanese (16 Tiles): ถือไทล์มากขึ้น เกิดคอมโบชุดได้หลากหลาย
- American Mahjong: ใช้ ไพ่กติกา (Card) ระบุแพทเทิร์นชนะรายปี เล่นเป็นคลับสนุก ๆ
มือใหม่ควรเลือกเวอร์ชันเดียวก่อน เช่น Riichi หรือ Hong Kong แล้วค่อยขยับไปสายอื่น
คำศัพท์ที่เห็นบ่อย (Glossary สั้นแต่จำง่าย)
- Meld: ชุด 3–4 ใบ (เฉิง/ตอง/กง)
- Pair: คู่ตา 2 ใบ
- Ron/Tsumo: ชนะจากเก็บทิ้ง/ชนะจากจั่วเอง
- Dora (Riichi): ตัวคูณคะแนน (อย่าหมกมุ่นเกินไปจนเสียโครงสร้างมือ)
- Furiten (Riichi): ทิ้งตัวที่ชนะของตัวเองไว้แล้ว ทำให้ชนะ Ron ไม่ได้ชั่วคราว
- Yaku/Fan: เงื่อนไขให้มือ “นับแต้มได้” (ไม่มี Yaku = ถึงจะครบก็ชนะไม่ได้ใน Riichi)
ลองดูตัวอย่างเดินมือ (Notation แบบย่อ)
ใช้สัญลักษณ์: m = Man (หมื่น), p = Pin (จุด), s = Sou (ไผ่), E S W N = ลม, C F P = มังกร (แดง เขียว ขาว)
ไพ่ตั้งต้น (13 ใบ):1m 2m 3m | 3p 4p 5p | 6s 7s | 2s 2s | E E | C
มองเห็นทันทีว่า
- มี เฉิง 123m และ เฉิง 345p อยู่เรียบร้อย
- เส้นทางปั้นชุด 6s7s รอ 5s หรือ 8s
- คู่ 2s2s และ E E ให้เลือกเก็บไว้เป็น “คู่ตา” อย่างน้อยหนึ่งคู่
จั่ว 8s → ทิ้ง C
มือกลายเป็น:123m | 345p | 6s 7s 8s | 2s 2s | E E
เหลือหาชุดอีก 1 ชุด + ต้องเลือก “คู่ตา” ว่าจะเป็น 2s2s หรือ E E
หากต่อมา จั่ว 2s เพิ่ม ก็ทำ ตอง 222s ได้, หรือจั่ว E ก็ทำ ตองลมตะวันออก ได้เช่นกัน
สาระสำคัญของตัวอย่างคือการ อ่านรูปร่าง (Shapes): พยายามรักษา “ชุดที่เกือบสำเร็จ” ไว้หลายทาง เพื่อเพิ่มโอกาสจบมือเร็ว
กระบวนทัศน์การเล่น (Mindset): 70% ประสิทธิภาพไพ่ 30% อ่านคน
- ไพ่มีประสิทธิภาพ (Tile Efficiency): เลือกเก็บไพ่ที่ “มีทางต่อหลายทาง” (เช่น 57s ดีกว่า 19s)
- อ่านทิศทางโต๊ะ: ใครเปิดชุดเร็ว = เล่นเกมเร็ว/มือเปิด, ใครเงียบ = รอมือปิดแรง
- จำทิ้ง–จำจั่ว: จำว่าใครทิ้งอะไรไปแล้วเพื่อ คาดเดา Wait ของเขา และเพื่อให้เรา ทิ้งปลอดภัย
- บริหารความเสี่ยง: ใกล้กำแพงหมด ควรลดความเสี่ยง—ทิ้ง ไพ่ปลอดภัย (Safe Tiles) ก่อน
- จังหวะรุก–รับ: ได้ไพ่เสริม “โดรา/ตัวคะแนน” ค่อยเปิดเกมรุก; ถ้าอ่านแล้วเสี่ยงแพ้ ให้ถอยมาป้องกันคะแนน
เคล็ดลับสำหรับมือใหม่: Check-list ตาแรกของคุณ
- เริ่มด้วยการหาว่า “มือเราใกล้ สี่ชุดหนึ่งคู่ แค่ไหน”
- เก็บชุดที่มี สองทางรอ (เช่น 46, 57) แทนชุดที่มีทางเดียว (12, 89)
- อย่าหมกมุ่นกับ ไพ่สวยแต่ต่อยาก (19m/p/s) ถ้าไม่มีแผน
- ถ้าคนอื่นประกาศ Riichi (เวอร์ชันญี่ปุ่น) ให้คิดทันทีว่า “รับ” หรือ “สวน”
- สังเกต ไพ่ที่ถูกทิ้งซ้ำ ๆ มักปลอดภัยกว่าในรอบต่อ ๆ ไป
มารยาทบนโต๊ะ: เล่นให้สนุกและแฟร์
- จัดไพ่/ทิ้งไพ่อย่างชัดเจน ไม่บังสายตาคนอื่น
- อย่า “แอบดู” กองคนอื่น
- ประกาศ Call (Pon/Chi/Kan) ชัด ๆ
- เมื่อแพ้/ชนะ คิดคะแนนอย่างสุภาพ ไม่โวยวาย
- เวอร์ชันออนไลน์: เคารพเวลาเทิร์น อย่าปล่อยหมดเวลาโดยไม่จำเป็น
เล่นออนไลน์–เล่นบนมือถือ: เริ่มง่าย ไม่ต้องหากลุ่มก็ฝึกได้
ยุคนี้มีทั้ง แอปฝึกเดี่ยว และ แพลตฟอร์มเล่นจริง กับผู้เล่นจากทั่วโลก จุดเด่นคือมี โหมดสอน, โหมดฝึกอ่านไพ่, แรงค์กิง, รวมถึงโต๊ะเงื่อนไขพิเศษให้ลองคอมโบสนุก ๆ ถ้าคุณอยากพกคู่มือ–สนามฝึกติดตัวไปทุกที่ แวะดู ufabet มือถือ 2025 รองรับทุกระบบ เวลาเบรกก็เข้าอ่านคอนเทนต์/ทิปส์ต่อได้ทันที
แต้ม–คะแนนอย่างย่อ (Concept ไม่ลงสูตรลึก)
หมายเหตุ: แต่ละเวอร์ชันมีสูตรนับแต้มต่างกัน ด้านล่างเป็นแนวคิดรวม ๆ
- คะแนนพื้นฐานมาจาก “รูปแบบชุด” + “เงื่อนไขพิเศษ”
- ตัวอย่างแนวคิด: มือปิด (ไม่ Call) มักได้คะแนนดี, ตอง/กงของมังกร/ลมประจำตนมีคะแนน, เรียงเฉพาะเลขกลาง ๆ (ไม่มี 1–9) มีชื่อยากู/แฟนบางแบบ, เก็บไพ่จากทิ้ง/จั่วเองมีผลต่อแต้ม
- Riichi เพิ่มระบบ ยาคุ (เช่น Pinfu, Tanyao, Yakuhai, All Simples) และ Dora เป็นโบนัส
- Hong Kong/Chinese ใช้ระบบ Fan สะสมระดับ (1 Fan, 2 Fan, …) เมื่อถึงเพดานจะเป็น ไห่เตี่ยน/อี้หม่าน/ไหหม่าน ฯลฯ
สำหรับมือใหม่ แค่จำ ยาคุ/แฟนพื้นฐาน สัก 5–7 แบบแล้วพยายาม “ปั้นมือให้มีอย่างน้อยหนึ่งเงื่อนไขเสมอ” ก็พอให้ชนะได้แล้ว
ท่าฮิตสำหรับมือใหม่ (Beginner Patterns) ที่โผล่บ่อย
- All Simples (ไม่มี 1 และ 9): รูปมือจะต่อชุดง่าย รอหลายทาง
- Triplet Hand (ตองเยอะ ๆ): เปิดชุดแล้วเดินไว เหมาะเมื่อได้คู่ซ้ำบ่อย
- Flush/ Half-Flush (สีเดียว/เกือบสีเดียว): คะแนนสูงแต่เสี่ยง—ถ้าอ่านได้ว่าเรากำลัง “กวาดสี” อยู่ คนอื่นจะทิ้งระวังมาก
- Pinfu (มือเรียงล้วน / Riichi): ย้ำไทม์มิงและการรอแบบ “สองทาง” สำคัญมาก
เลือกสไตล์คุณ: สายวาดเส้นทาง vs สายเปิดชุด
- สายเงียบ (Closed/มือปิด): อดทน, ล็อกยาคุ/แฟนสูง, มีจังหวะพลิกเกม
- สายเร็ว (Open/มือเปิด): เปิดชุดกวาดรอบไว, กดดันคนอื่นไม่ให้ปั้นมือใหญ่
มืออาชีพสลับสองโหมดตาม “ไพ่ตั้งต้น” และ “พฤติกรรมโต๊ะ” อย่างยืดหยุ่นที่สุด
ฝึกอ่านความปลอดภัย (Defense 101)
- Suji: ถ้าทิ้ง 6p ไปแล้ว โอกาสโดนรอ 4–7p ลดลง (สำหรับรอแบบสองทาง)
- Kabe (กำแพง): ถ้าเห็น 1s ออกหมดแล้ว รอ 12s/23s แบบเฉิงบางชุดจะเป็นไปไม่ได้
- No-Chi on Honors: ลม/มังกรเรียงไม่ได้—ถ้าคนรอเฉิงอยู่ มักไม่ใช่ตัวอักษร
- ดูจังหวะ Riichi: คนประกาศ Riichi มักถือมือปิดระยะใกล้จบ รอปลอดภัยสูงสุด หรือพับมือถ้าเรายังไกล
โหมดเล่นกับเพื่อน: ปรับกติกาให้เข้าทีม
- กำหนด เวลาเทิร์น/โบนัส/แผงกง ตามความหนุก
- ทำ กติกาเบา ๆ สำหรับมือใหม่ เช่น ลดดอกไม้–ฤดูกาล, ตัดตัวซับซ้อนออกก่อน
- สรุปแต้มด้วย สกอร์ชีต หรือแอป เพื่อไม่ต้องเถียงเรื่องคิดคะแนน
ไพ่นกกระจอก vs เกมไพ่/กระดานอื่น: ทำไมถึงติดใจยาว
- ลึกระดับหมากรุก (การอ่าน, การจำ) แต่มีดวงพอให้คนใหม่มีโมเมนต์แจ้งเกิด
- จบเกมหนึ่งไม่ยาวเกินไป เล่นได้หลายตา ลุ้นหน้างานตลอด
- สังคมอบอุ่น—คุย สนุก หัวเราะกับจังหวะ “เฮ้ย เกือบแล้ว!”
- เวอร์ชันออนไลน์ช่วยฝึกทักษะซ้ำ ๆ ได้ทุกวัน
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
มือใหม่ควรเริ่มเวอร์ชันไหนดี?
ถ้าชอบระบบแข่งขัน–แรงค์ Riichi ตอบโจทย์มาก; ถ้าอยากเล่นคลาสสิก เข้าใจเร็ว Hong Kong/Chinese กำลังดี
เล่น 3 คนได้ไหม?
มีเวอร์ชัน 3 คน ตัดบางชุดออก เกมเร็วขึ้น เหมาะกับวงเล็ก
ต้องท่องศัพท์เยอะไหม?
เริ่มจากชุด–คู่–ทิ้ง–จั่ว ให้คล่องก่อน ศัพท์อื่นค่อยเสริมจากประสบการณ์
อุปกรณ์แพงหรือเปล่า?
มีตั้งแต่ชุดพื้นฐานราคาประหยัดจนถึงชุดสะสมงานสวย เลือกตามงบได้
เล่นบนมือถือโอเคไหม?
สะดวกมาก มีโหมดฝึก–ท้าจริง–แรงค์กิง ช่วยให้เก่งไวขึ้น ที่สำคัญคือเข้าเกมได้ทุกที่ทุกเวลา
ไล่ระดับฝีมือใน 4 สัปดาห์ (Roadmap ย่อ)
- สัปดาห์ 1: รู้กติกา, ฝึกแยกชนิดไพ่–จำลายให้แม่น, เล่นโหมดบอท
- สัปดาห์ 2: ฝึก Tile Efficiency—เก็บชุดที่รอหลายทาง, ลดไพ่ตัน
- สัปดาห์ 3: เริ่มอ่าน Suji/Kabe, ฝึกป้องกันเวลาโดน Riichi
- สัปดาห์ 4: ลองแรงค์ออนไลน์, วิเคราะห์รีเพลย์สั้น ๆ ว่าทิ้งไหนเสี่ยง/ปลอดภัย
ไพ่นกกระจอก—เกมที่ “ยิ่งเล่นยิ่งเห็นโลก”
ไพ่นกกระจอก ไม่ใช่แค่เกมดวง แต่คือสนามฝึก “การตัดสินใจ” ที่ใช้ทั้งความจำ การอ่าน และการบริหารความเสี่ยงในเวลาจำกัด คุณจะได้ฝึกคิดเร็ว–ชัด, อ่านพฤติกรรมคน, และบริหารจังหวะรุก–รับในสถานการณ์ที่ไพ่ไม่เคยเหมือนเดิมสักตา ยิ่งเล่นยิ่งสนุก ยิ่งเข้าใจก็ยิ่งเห็นทางเลือกใหม่ ๆ ในมือเดิม ๆ เสมอ
ก่อนจะไปเปิดตาแรกของคุณ ถ้าต้องการแหล่งรวมบทความเกมและกีฬาอ่านง่ายบนมือถือ ลองบุ๊กมาร์กไว้ที่ ทางเข้า ufabet ล่าสุด อัปเดตทุกวัน เพื่อไม่พลาดเนื้อหาใหม่ ๆ ที่อัปเดตเสมอ—แล้วกลับมานั่งล้อมวง “ปั้ง!” พร้อมกันได้เลย ✨